Na rozwój dziecka wpływają wszelkie doznania jakich doświadcza od pierwszych miesięcy swojego życia. Aby stymulować zmysły i pokazywać dziecku świat kupujesz mu kolorowe książeczki, wieszasz karuzele na łóżeczko, śpiewasz piosenki, bawisz się z nim. Cały czas dbasz o to, żeby dziecko się nie nudziło. Im maluch jest starszy tym więcej rzeczy go interesuje i chce je poznawać. Wydaje Ci się, że im więcej atrakcji ma dziecko tym lepiej, tymczasem maluch w trakcie zabawy nagle staje się nadpobudliwy i rozdrażniony, wpada w złość lub robi się obojętny i wycofany. Obie te postawy są skutkiem przebodźcowania.
Za dużo bodźców u dziecka – co to znaczy?
Im młodsze dziecko tym łatwiej dochodzi do przebodźcowania. Niemowlęta są na nie najbardziej narażone, ponieważ ich układ nerwowy jest jeszcze niedojrzały. Przyjmują one wszystkie bodźce z otoczenia, ale nie potrafią ich przetworzyć, ani filtrować. W konsekwencji dochodzi do zbytniego obciążenia układu nerwowego, dziecko staje się wtedy nerwowe i płaczliwe lub wyizolowane i obojętne. Nie umie poradzić sobie ze zbyt dużą ilością bodźców słuchowych, węchowych, dotykowych czy wzrokowych do niego docierających.
Przebodźcowanie dziecka zależne jest od wieku dziecka oraz jego temperamentu.
Niektóre dzieci są bardzo towarzyskie i lubią jak się dużo wokół nich dzieje - będą one wtedy bardziej odporne na przebodźcowanie. Spokojniejsze dzieci natomiast będą taką sytuacją zmęczone i przytłoczone. W każdym jednak przypadku kieruj się zasadą, że co za dużo to niezdrowo.
Za dużo bodźców u dziecka – kiedy dochodzi do przebodźcowania?
- gdy rutyna dziecka zostaje zakłócona,
- gdy maluch narażony jest na zbyt dużą ilość bodźców działających na różne zmysły dziecka na raz: hałas, krzyki, dotyk, ostre zapachy, duża ilość ruchomych obrazów np. w galerii handlowej, w czasie wizyty gości lub przed telewizorem,
- gdy korzysta z nowoczesnych technologii: telewizja, tablet, telefon,
- gdy dziecko zbyt długo przebywa w towarzystwie,
- gdy maluch zbyt długo jest aktywny i jest zbyt późno odkładany do snu,
- gdy sen dziecka jest zakłócany – sen przy włączonym telewizorze lub podczas wizyty gości.
Za dużo bodźców u dziecka – konsekwencje
Przebodźcowane dziecko ma problemy z koncentracją, jest zmęczone, drażliwe, szybko wpada w złość, nie podejmuje wysiłku, aby osiągnąć zamierzony cel.
Można uznać to za sygnały ADHD, a tymczasem wystarczy ograniczyć ilość bodźców, a szczególnie unikać włączania telewizora i korzystania dziecka z tabletu lub telefonu, aby zachowanie dziecka się zmieniło.
Maluch przebodźcowany może stać się również obojętny, nie będzie wtedy słuchał co się do niego mówi, może wykazywać brak kontaktu z otoczeniem. Będzie ospały, apatyczny i zmęczony. Młodsze dzieci mogą wtedy trzeć oczka, ziewać i stawać się płaczliwe.
Za dużo bodźców u dziecka – jak im zapobiegać?
Przede wszystkim unikaj nadmiaru bodźców, a gdy zauważysz, że dziecko staje się nadmiernie pobudzone lub zaczyna robić się obojętne odetnij je od wpływających na nie bodźców. Wyłącz telewizor, zabierz malca z placu zabaw, zakończ zabawę i wycisz malucha.
Obserwuj malca, aby wychwycić oznaki senności u dziecka>> i w porę odciąć go od zbyt dużej ilości bodźców zanim stanie się rozdrażniony i nadpobudliwy, bo gdy już do tego dojdzie ciężko będzie malca uspokoić.
Zawsze pamiętaj o rutynie i pilnuj stałego harmonogramu dnia nie tylko w domu, ale również w czasie wizyty u znajomych czy wakacyjnego wyjazdu. Kładź dziecko spać o stałych porach, pilnuj, aby każdej nocy spało mniej więcej tyle samo godzin, trzymaj się też stałych godzin drzemek w ciągu dnia.
Dbaj o różnorodność atrakcji w czasie aktywności dziecka, pamiętaj o spacerach, zabawie w domu czy na placu zabaw, spotkaniach z rówieśnikami i rodziną, ale dawkuj malcowi te rozrywki rozważnie, nie wszystkie na raz czy jednego dnia.
ZOBACZ TAKŻE:
Hałas i niemowlak: jak unikać przestymulowania dźwiękowego u dziecka?>>
Sara Boruc po urodzeniu synka zamierza zjeść łożysko. Czym jest placentofagia?>>
