Ropień okołomigdałkowy to choroba, której nie można bagatelizować.

Czym jest ropień okołomigdałkowy?

Ropień okołomigdałkowy powstaje w wyniku gromadzenia się treści ropnej w obrębie przestrzeni pomiędzy torebką migdałka, a boczną ścianą gardła (dokładnie powięzią, która pokrywa mięśnie w tym miejscu). Zwykle występuje on jednostronnie i w zależności od swojej lokalizacji, przemieszcza migdałek w różnych kierunkach. Możemy wymienić kilka rodzajów ropnia, ze względu na jego umiejscowienie, w tym:

• ropień przednio-górny zlokalizowany na łuku przednim i podniebieniu miękkim
• ropień tylno-górny, który pojawia się w górnej części łuku podniebienno-gardłowego i sprawia, że migdał wypychany jest do przodu

Najczęściej pacjenci cierpią z powodu ropnia przednio-górnego. Znacznie rzadziej występująca postać to ropień dolny oraz ropień zewnętrzny.

Przyczyny powstania ropnia okołomigdałkowego

Najczęściej rozwijanie się ropnia spowodowane jest nieprawidłowo leczoną lub nieleczoną anginą paciorkowcową. Dolegliwość może się jednak pojawić, nawet jeśli dziecko nie przebyło anginy. Powodem jest ostry stan zapalny migdałków spowodowany np. przez gronkowca złocistego. W niektórych przypadkach ropień rozwija się bez wcześniejszego zakażenia, wówczas podejrzewa się, że miejscem jego wyjścia są gruczoły ślinowe zlokalizowane za migdałkami.  

Objawy ropnia okołomigdałkowego

Trzeba przyznać, że pierwsze objawy rozwijającego się ropnia okołomigdałkowego u dzieci są mało charakterystyczne. Zwykle jest to po prostu ból gardła, którego rodzic może nie wiązać ze zbierającą się treścią ropną. Jednak po kilku dniach, gdy ropień się powiększa – powiększa się także ból, a jego natężenie staje się wyraźniej odczuwalne po jednej stronie. Pojawiają się także kolejne objawy, do których należą:

• jednostronny obrzęk twarzy w okolicy żuchwy lub obrzęk szyi
• powiększone węzły chłonne
• ból głowy
• ból ucha po stronie ropnia
• szczękościsk
• trudności w przełykaniu
• wysoka gorączka
• dreszcze
• nieprzyjemny zapach z ust
• zmiana barwy głosu

Jak diagnozuje się ropień okołomigdałkowy u dzieci?

Jeżeli zauważymy powyższe objawy u dziecka, jak najszybciej udajmy się do lekarza. Symptomy mogą być niepokojące, zwłaszcza po niedawno przebytej anginie. Specjalistą, który diagnozuje i proponuje leczenie ropnia okołomigdałkowego u dzieci jest otolaryngolog dziecięcy. Rozpoznanie poprzedza starannie zebrany wywiad – rozmowa z rodzicem i małym pacjentem oraz badanie. Lekarz, w celu postawienia stuprocentowej diagnozy, może też zdecydować o pobraniu treści ropnej za pomocą igły i strzykawki. W niektórych przypadkach wykonuje się także dodatkową diagnostykę – USG szyi lub tomografię komputerową.   

Leczenia ropnia okołomigdałkowego – jak przebiega?

Metody chirurgiczne - Zasadniczą metodą postępowania jest postępowanie chirurgiczne. W miejscu największego uwypuklenia wykonuje się punkcję, następnie nacięcie i drenaż ropnia. U dorosłych zabieg zazwyczaj przebiega w znieczuleniu miejscowym, u dzieci – ma to miejsce w krótkim znieczuleniu ogólnym. Działanie to jest najczęściej rekomendowane przez laryngologów i stosowane z dobrym skutkiem – pacjentom, również tym najmłodszym, przynosi natychmiastową ulgę.

Metody zapobiegawcze - Ropień okołomigdałkowy można też leczyć zachowawczo poprzez antybiotykoterapię. Żeby przyśpieszyć działanie terapeutyczne, antybiotyki podaje się dożylnie. W wielu przypadkach metoda ta nie daje jednak oczekiwanego efektu, więc laryngolog dziecięcy proponuje od razu zabieg chirurgiczny. Niekiedy dodatkowo istnieje też potrzeba dożylnego nawodnienia małego pacjenta. Trudności w połykaniu (nawet śliny) skutkują bowiem niechęcią malucha do jedzenia i przyjmowania płynów – co w efekcie może doprowadzić do odwodnienia.

Ropień nieleczony i zaniedbany – groźne powikłania

Czy ropień okołomigdałkowy jest na tyle niebezpieczny, że wymaga interwencji chirurgicznej u dziecka? Zaniedbanie leczenia ropnia może powodować powikłania i zagrażać życiu pacjenta. Występują one rzadko, jednak są na tyle groźne, że nie należy ich lekceważyć. Nieleczony i powiększający się ropień jest w stanie doprowadzić do zablokowania i niedrożności dróg oddechowych. Zbierająca się treść ropna stanowi też źródło poważnych infekcji bakteryjnych tkanek szyi, żuchwy czy klatki piersiowej. Z powikłań ogólnych można wymienić posocznicę (sepsę). Jeżeli ropień okołomigdałkowy pęknie, w efekcie staje się przyczyną zapalenia płuc.

Ropień okołomigdałkowy u dzieci a usunięcie migdałków

Jedną z przyczyn pojawienia się ropnia okołomigdałkowego może być ostry stan zapalny migdałków.  Jeżeli u dziecka kilka razy do roku powracają anginy, pojawiają się nacieki ropne lub nawracające ropnie okołomigdałkowe – zalecane jest usunięcie migdałków podniebiennych (tonsillektomia). Zabieg ten wykonywany jest zarówno u dorosłych, jak i u małych dzieci. Chociaż może się wydawać działaniem drastycznym, to interwencja chirurgiczna tego typu bywa konieczna – usuwając migdałki, usuwamy również źródło nawracających infekcji i niwelujemy niebezpieczeństwo powikłań.

Jak zapobiec powstaniu ropnia okołomigdałkowego u dziecka?

Przede wszystkim skutecznie leczyć występujące anginy. Co to oznacza? W przypadku pojawienia się choroby, jak najszybciej udać się z dzieckiem do dobrego specjalisty, rozpocząć leczenie i kontynuować je do końca okresu zalecanego przez lekarza. Przerywanie antybiotykoterapii po wstępnej poprawie zwiększa ryzyko pojawienia się powikłań. Jeśli natomiast nasza pociecha cierpi na przewlekłe zapalenie migdałków, należy rozważyć zabieg ich usunięcia, żeby zapobiec pojawieniu się ropnia okołomigdałkowego w przyszłości.

Dobry otolaryngolog dziecięcy, dobra klinika

Dla wielu rodziców zabieg chirurgiczny u dziecka jest rozwiązaniem ostatecznym. Decyzja o jakiejkolwiek interwencji tego typu musi być oczywiście dobrze przemyślana, poprzedzona dokładną diagnostyką i rozmową z lekarzem dziecięcym, do którego mamy zaufanie. Mille Medica w Warszawie to centrum medyczne, którego trzonem jest laryngologia. Placówka znana jest rodzinnego klimatu i atmosfery bezpieczeństwa – bardzo istotnej w przypadku leczenia dzieci. Jeżeli nasz maluch cierpi na nawracające choroby dróg oddechowych lub podejrzewamy u niego ropień okołomigdałkowy – specjaliści z Mille Medica przeprowadzą dziecko i opiekunów przez cały proces od konsultacji do ewentualnego zabiegu chirurgicznego.  

Twoje dziecko przebyło niedawno anginę leczoną antybiotykami i zaobserwowałeś u niego opisane objawy? Nie bagatelizuj ich. Ból gardła może się wydawać niewinną „pozostałością” po infekcji, a w rzeczywistości stanowi jeden z symptomów ropnia okołomigdałkowego. Reakcja na wczesnym etapie i konsultacja z dobrym specjalistą, pozwoli uniknąć groźnych powikłań.