Autor zdjęcia/źródło:
adobestock_298968494 materiał sponsora artykułu
Ból gardła, chrypa i problemy z mówieniem to dolegliwości zawodowe wszystkich, którzy pracują głosem. Nauczyciele, aktorzy, wokaliści, handlowcy i inne osoby używający głosu w trybie ciągłym, często przez wiele godzin w ciągu dnia — doskonale znają ten problem. Dolegliwość ta pojawia się także podczas infekcji.
Jak zregenerować głos i zadbać o struny głosowe, aby dolegliwości ze strony aparatu głosowego zdarzały się rzadziej?
Skąd się biorą przeciążenia strun głosowych?
Głos jest podstawowym narzędziem komunikacji — już od pierwszego krzyku przy narodzinach człowiek używa strun głosowych i krtani, które przecież mają służyć nieustannie przez następnych kilkadziesiąt lat.
Aby wydać dźwięk, fałdy głosowe (zwane również więzadłami, albo strunami głosowymi) wprowadzane są w intensywne drgania, a przepływające przez nie powietrze tworzy falę akustyczną, słyszalną jako głos.
Niektóre zmiany brzmienia są naturalne[1]:
- w okresie pokwitania głos obniża się o 3-4 tony u dziewcząt i o prawie 8 u chłopców,
- w trakcie miesiączki, na skutek zmian hormonalnych głos również się obniża,
- u osób pracujących z foniatrą może dojść do zmiany tonu głosu na skutek ćwiczeń.
Jednak czasem zdarza się, że pojawiają się niepożądane zmiany, takie jak chrypka, czy nawet bezgłos. U osób używających głosu mają one często podłoże przeciążeniowe.
Przeciążenie strun głosowych może być spowodowane:
- nadmiernym przesuszeniem błony śluzowej krtani na skutek intensywnego mówienia, śpiewania, krzyku,
- infekcją gardła lub krtani,
- urazów mechanicznych, guzów lub polipów strun głosowych.
Jak zregenerować głos?
Aby zregenerować struny głosowe i zadbać o cały aparat głosu warto trzymać się kilku poniższych zasad[2]:
- odpowiednie nawilżenie śluzówki – można osiągnąć je na kilka sposobów. Warto zwiększyć ilość wypijanych płynów, które nie tylko nawilżą śluzówkę od zewnątrz, w trakcie połykania, ale poprawią ogólne nawilżenie tkanek. Można też skorzystać z tabletek do ssania o działaniu nawilżającym (np. Cevitt Gardło, które zawierają hialuronian sodu — substancję, która nie tylko intensywnie nawilża śluzówkę gardła, ale również stymuluje produkcję samego kwasu hialuronowego, wykazującego również działania nawilżające).
- odpowiednia dieta wokalna – w jadłospisie nie powinno zabraknąć takich produktów, jak kisiel, siemię lniane, banany, zupy, jajka, świeże owoce i warzywa. Jednocześnie zaleca się ograniczenie takich produktów, jak mocna kawa i herbata, alkohol, orzechy, cytrusy, słone przekąski i napoje gazowane,
- prawidłowa emisja głosu – unikanie krzyku i zbyt głośnego mówienia tam, gdzie jest to możliwe,
- oszczędzanie głosu – osoby, które pracują głosem, powinny kilka razy w ciągu dnia dać swojemu aparatowi głosowemu czas na regenerację, po prostu milcząc,
- unikanie toksyn wziewnych – ograniczenie przebywania w zadymionych pomieszczeniach (dym papierosowy), miejscach zakurzonych i możliwe zmniejszenie wystawiania się na smog i zanieczyszczenia powietrza,
- nawilżenie powietrza – przebywanie w pomieszczeniach z suchym powietrzem może prowadzić do nadmiernego wysychania śluzówki gardła,
- prawidłowe oddychanie – wdychanie powietrza nosem pozwala odpowiednio je nawilżyć, oczyścić i dostosować jego temperaturę,
- kontrola zdrowia – choroby tarczycy, refluks czy alergie pokarmowe mogą prowadzić do problemów ze strony gardła i krtani.
Osoby pracujące głosem powinny również zgłosić się do specjalisty z zakresu foniatrii, który wskaże odpowiednie ćwiczenia dla uzyskania prawidłowej emisji głosu. Zasady odpowiedniej higieny głosu to najprostsza droga do ograniczenia dolegliwości wynikających z nadwyrężenia strun głosowych.
Bibliografia:
- Majkowska, M. (2004). Podstawowe zagadnienia emisji i higieny głosu. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 5, 93-101.
- ZASADA, Sylwia Instytut Edukacji Logopedycznej. HIGIENA PRACY GŁOSEM. (https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/55394342/HigienaPracyGlosemTekst1-libre.pdf?1514482928=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DSylwia_Zasada_Instytut_Edukacji_Logopedy.pdf&Expires=1710408309&Signature=FMiRjblHx3Iq4Yg0tGweEosWHDERzVdENM-h3B5ui1D1FIg8Xc059W6EZFtuoh9fjK38S1-OypfOPY~GGuc0pTJHRiJdeBsvxWoFLnGUxfQRA5VCBUkUGp785LYQOzlYeELS49u2qfJuG6ajvWFUlsg0ELzM9gytkqW~KFMSSL1itSTS7cfJh2SLehdIXu338IkVxRTGkiJZlDlwTqs2-uya3DW1yfQpbTD9aIZPEI93LgUaBe7yGZ0oUrnITCmRnCzFOHaITd3DqrYHddAemQzISRS2ZPfjCmUMqiCvQG-MmFHrHgXECSZ1Tm74udWZrgy6mI6IXtA7mLoIpHG2mA__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA dostęp 14/0224)