Na czym polega działanie rentgena i jak przebiega to badanie?
Rentgen to sprzęt medyczny służący do diagnostyki. Jego działanie opiera się na promieniowaniu elektromagnetycznym, które w dużych dawkach może być szkodliwe dla zdrowia. Nie należy jednak obawiać się wiązki promieni wypuszczanych przez rentgen. Jest ona dostosowana do potrzeb człowieka i w pełni dla niego bezpieczna, o ile nie zostanie niepotrzebnie skumulowana.
Samo użytkowanie aparatu też nie jest skomplikowane. Emituje on wiązkę promieni elektromagnetycznych w kierunku przedmiotu. Ten zostaje odwzorowany na płaszczyźnie, która musi być wykonana z odpowiedniego materiału. Za taki uważa się matryce, klisze lub płytki, z których dane wędrują wprost do komputera. To na jego ekranie tworzy się dwuwymiarowy obraz, będący cieniem danego obszaru.
Prześwietlenia nie są bolesne. To nieinwazyjne badania diagnostyczne. Badania RTG ponadto trwają bardzo krótko. Czynność zajmuje zaledwie kilka bądź kilkanaście minut, w zależności od powierzchni badanego fragmentu ciała.
Kiedy należy wykonać badanie RTG, a kiedy trzeba go unikać?
Głównym wskazaniem do przeprowadzenia badania RTG są oczywiście schorzenia lub dysfunkcje narządu ruchu, ponieważ urządzenie doskonale odwzorowuje cały układ kostny. Aparatem potwierdza się lub wyklucza złamania, zwichnięcia i pęknięcia, rozpoznaje się ponadto osteoporozę i wady postawy. Jest ono również wykorzystywane przy chorobach reumatycznych. Inne wskazania do przeprowadzenia badania RTG to:
- choroby płuc – szczególnie pylica, na którą narażone są osoby wykonujące specyficzne zawody. Celem RTG jest rozpoznanie lub wykluczenie schorzenia, a także ocena jego rozwoju. Za pomocą badania RTG diagnozuje się też zapalenie płuc, odmę oraz gruźlicę;
- nałogowe palenie tytoniu – osoby palące mogą mieć zmiany predysponujące do rozwoju nowotworów, dlatego tak ważne jest monitorowanie ich stanu za pomocą badania RTG;
- patologie układu moczowego i przewodu pokarmowego - istnieje możliwość przeprowadzenia specjalistycznych badań RTG z dodatkowym podaniem środka kontrastowego. Można wtedy uwidocznić przewód pokarmowy czy układ moczowy, które bez podania danego środka nie są możliwe do oceny w badaniu RTG;
- podejrzenie niedrożności przewodu pokarmowego - w badaniu RTG jamy brzusznej można uwidocznić poziomy płynów czy patologicznie rozdęte pętle jelitowe.
Nie każdy jednak może wykonać badanie RTG. By je zrobić, konieczne jest skierowanie wydane przez lekarza, który tym samym określa na ile zasadne jest wykonanie danego badania. Jest ono zabronione kobietom w ciąży, gdyż promieniowanie rentgenowskie mogłoby doprowadzić do uszkodzenia rozwijającego się płodu. Czas trwania badania zależy od obszaru obserwowanego, podania ewentualnego kontrastu oraz wieku i możliwości pacjenta. Wynik wydaje się zwykle tego samego dnia, jednak nie zawsze jest on opisany przez specjalistę. Na rentgen z opisem trzeba niejednokrotnie poczekać kilka dni.
