Chrypka i pokasływanie – somatyzacja w chorobach psychicznych

Chrypka i pokasływanie są dość częstymi objawami, których co jakiś czas doświadcza zdecydowana większość z ludzi. Przyczyn powyższych dolegliwości jest wiele, a niektóre z nich bywają błahe (np. są wywołane infekcją wirusową). Inne potencjalnie mogą zagrażać życiu. Chrypka i pokasływanie mogą mieć jednak także podłoże psychiczne. Jest to stosunkowo rzadki i trudny do wychwycenia przez lekarzy objaw. W tym artykule opisano, czym jest somatyzacja w zaburzeniach psychicznych i jak sobie z nią radzić.

Czym jest somatyzacja?

Somatyzacja to określenie na występowanie pewnych objawów fizycznych, które wynikają z przeniesienia problemów emocjonalnych tak, aby zmniejszyć koncentrowanie się na treściach psychicznych (na objawach związanych z zaburzeniami psychicznymi). Problemy somatyzacyjne należą do grupy schorzeń psychiatrycznych o nazwie zaburzeń dysocjacyjnych. Jest to szeroka grupa różnych chorób, w których dochodzi do zaburzenia prawidłowej integracji pomiędzy wspomnieniami i emocjami a odczuwaniem własnego ciała. W zaburzeniach somatyzacyjnych pacjent może odczuwać różnorodne dolegliwości dotyczące wielu narządów i układów. Wśród najczęstszych wymienia się:

• długotrwałe i uciążliwe bóle dotyczące głównie głowy, klatki piersiowej czy brzucha,
• dolegliwości dotyczące funkcjonowania układu pokarmowego – wzdęcia, zatwardzenia, nudności, spadki łaknienia,
• inne objawy takie jak chrypa i pokasływanie, zaburzenia libido, cyklu menstruacyjnego.

Pierwsze objawy pojawiają się zwykle u młodych dorosłych, czyli osób będących poniżej 30 roku życia. Na zaburzenia somatyzacyjne cierpią częściej kobiety. Co charakterystyczne, chorzy są przekonani, że mają poważną chorobę, która nie została właściwie zdiagnozowana[1].

Jak wygląda chrypka i pokasływanie w somatyzacji

Chrypka i pokasływanie w zaburzeniach somatyzacyjnych mogą towarzyszyć danej osobie przez cały dzień, zwykle jednak nasilają się w sytuacjach stresowych. Co ważne, kaszel nie pojawia się w nocy (nie wybudza ze snu). W licznych badaniach nie udaje się ustalić przyczyny występowania powyższych dolegliwości (funkcjonowanie wszystkich narządów jest prawidłowe). Leczenie tych objawów, np. przy pomocy tabletek na męczący kaszel nie przynosi ulgi lub przynosi jedynie tymczasową poprawę. Później te same dolegliwości znowu powracają. Co ważne podkreślenia, jeżeli udaje się wykryć przyczynę chrypki i pokasływania, to wówczas nie można mówić o zaburzeniach somatyzacyjnych. Jednocześnie pacjent nie ma świadomości, że jego niepokój o swoje zdrowie jest bezpodstawny. Objawy powstają w sposób nieświadomy, chory nie może więc czuć się winny za ich powstawanie.

Leczeniem powyższej choroby zajmuje się lekarz psychiatra. Opiera się ono na prowadzeniu psychoterapii (zazwyczaj poznawczo-behawioralnej) i przyjmowaniu leków – zwykle z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny – SSRI. Samo leczenie jest zwykle długotrwałe, gdyż wymaga przepracowania przez chorego negatywnych emocji i traum z przeszłości[2].

Rekomendacje:

Kurlansik S., L., Maffei M., S., Somatic Symptom Disorder. Am Fam Physician. 2016 Jan 1;93(1).

Haller H., Cramer H., Lauche R., Somatoform disorders and medically unexplained symptoms in primary care. Dtsch Arztebl Int. 2015; 112(16).

[1] S. L. Kurlansik, M. S. Maffei, Somatic Symptom Disorder. Am Fam Physician. 2016 Jan 1;93(1), s. 49-54.

[2] H. Haller, H. Cramer, R. Lauche, Somatoform disorders and medically unexplained symptoms in primary care. Dtsch Arztebl Int. 2015; 112(16), s. 279-287.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.